طراحی سایت یکی از پردرآمدترین روشهای کسب درآمد از برنامهنویسی است. برای اینکه بتوانیم یک سایت طراحی کنیم، در ابتداییترین حالت باید اسکلت اصلی سایت را بهوسیله کدهای Html بسازیم. این کدها ساختار اصلی سایت را پدید میآورند. پس از طراحی اسکلت سایت، نیاز داریم که اجزای وبسایت را برای نمایش به کاربر طراحی کنیم. یک سایت خالی که فقط با کدهای Html نوشته شده باشد، ظاهر و کاربردی ندارد. در اینجا کدهای Css وارد عمل میشوند. بهتر است قبل از این مقاله ، مقاله html چیست و چه کاربردی دارد را مطالعه کنید.
این کدها بهواسطه دستوراتشان، سایت ما را زیباسازی میکنند. هر چه در کدنویسی Css حرفهایتر باشیم، میتوانیم ظاهر جذابتری را برای سایت خود طراحی کنیم. حالا باید بدانیم که این Css چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به طور کامل این زبان کدنویسی وب را بررسی کنیم.
Css برای چه ساخته شد؟
وقتی طراحان وب سعی میکردند وبسایتها را با استفاده از کدهای Html طراحی کنند، همواره با محدودیتهای ظاهرسازی و کاربرپسند کردن وبسایت مواجه میشدند. بعد از مدتها، کدهای برنامهنویسی Css معرفی شدند. این کدها امکانات موردنیاز طراحان وبسایت را فراهم میکردند و بهسرعت در بین طراحان فراگیر شد.
اگر کدهای Css نمیبودند، طراحی وبسایت با بنبست شدیدی مواجه میشد و شاید دیگر ادامه پیدا نمیکرد. بههرحال Html و Css توانستند بهصورت مناسبی مکمل یکدیگر شوند و همواره در کنار هم استفاده شوند. امروزه نیز تمامی وبسایتها از این کدها در کنار هم استفاده میکنند. در ادامه پاسخ برخی سوالات مهم دررابطهبا این کد را با هم بررسی میکنیم:
-
Css چه کاری انجام میدهد؟
در برنامهنویسی وب، طراحان باید ظاهر متنها، عکسها، جدولها و بخشهای مختلف را تعیین کنند. همچنین لازم است مکان دقیق هر عنصر نیز مشخص شود. این کارها در توان کدهای Html نبوده و نیستند. در اینجا کدهای Css وارد عمل میشوند و تقریبا هرآنچه برای ظاهرسازی وبسایت لازم است را انجام میدهند. از رنگی کردن متنها گرفته تا چینش دقیق اجزا.
-
چرا باید از کدهای Css استفاده کرد؟
سایتها در دنیای وب، بر اساس میزان تمایل کاربران در بازدید از آنها شناخته میشوند. بدین صورت که سایتهایی که رابط کاربری بهتری دارند، در نگاه کاربران مفیدتر میآیند و رتبهبندی خوبی از گوگل میگیرند. بدین ترتیب اگر گوگل بخواهد سایتی را به کاربر معرفی کند، وبسایت شما در اولویت قرار میگیرد.
یکی دیگر از المانهای مهم رتبهبندی سایتها، سرعت بارگذاری سایتها است. هر چه سرعت بارگذاری سایتی بیشتر باشد، رتبه بهتری از گوگل دریافت میکند.
کدهای Css به دلیل حجم کم و وراثت دهی به عناصر، سرعت بارگذاری بسیار بیشتری از کدهای مشابه Html به دست میآورند.
-
آیا یادگیری کدهای برنامهنویسی Css برای تبدیلشدن به طراح وب لازم است؟
کدهای برنامهنویسی وب Html و Css جزء جداییناپذیر تمامی صفحات وب هستند. اگر طراح یا برنامهنویسی باشد که به این کدها به طور کامل مسلط نباشد، نمیتواند پایه و اساس یک وبسایت را طراحی کند و در ادامه راه دچار مشکلات اساسی در درک کدهای نوشته شده میشود. پس یادگیری این کدها جزء واجبات برنامهنویسی وب است. شما میتوانید با دوره رایگان html و css به صورت کامل آن ها را یاد بگیرید.
نمی توان آن را یک زبان برنامهنویسی معرفی کرد کدهای Css معروف به کدهای نشانهگذاری هستند. این کدها به کمک کدهای Html میآیند و ساختار صفحات وب را تشکیل میدهند. اصولا یک زبان برنامهنویسی ویژگیهای متعددی دارد، از جمله توابع، شرطها، حلقهها، شیءگرایی و موارد دیگر است که همه باهم به یک زبان برنامهنویسی قدرت میدهند. اما کدهای سی اس اس، از این قابلیتها پشتیبانی نمیکنند.
با اینوجود سی اس اس همچنان پیشتاز در زمینه طراحی وب است و تقریبا همه برنامهنویسان وب، در ابتدای کار کدهای آن را فرامیگیرند. باتوجهبه اینکه کدنویسی سی اس اس در دستهبندی برنامهنویسی جای نمیگیرد، میتوان برداشت کرد که حجم اطلاعات و فراگیری آنها بهمراتب آسانتر از زبانهای برنامهنویسی است.
نسخههای مختلف Css
سی اس اس از ابتدا تاکنون نسخههای متفاوتی را عرضه کرده است. به هر یک از نسخهها سطح یا لول Level میگویند. این سطحها زیرمجموعههایی دارند که برای طراحی در موارد خاص و دستگاههای خاص مورداستفاده قرار میگیرند که به آنها پروفایل میگویند. اگر آشنایی کلی با نسخهها و روند تغییر آن داشته باشید، راحتتر میتوانید این کدها را فرا بگیرید.
-
Css1
اولین نسخه از سی اس اس در سال 1996 توسط W3C عرضه شد. این کدها در دسترس عموم بهویژه برنامهنویسان وب قرار گرفت. اگرچه این نسخه انقلابی در زمینه طراحی صفحات وب بوده است، اما امروزه، یادگیری آن پیشنهاد نمیشود. این نسخه ویژگیهای قابلتوجهی داشت که به چند مورد میپردازیم:
- امکان تغییر فونت، رنگ، پسزمینه و استایل متنها
- امکان تعیین جایگاه درست هر عنصر
- کلاسبندی عناصر
- ایجاد لایهگذاری، حاشیهبندی و مرزبندی صفحات
-
Css2
این لول از سی اس اس، در سال 1998 بعد از تغییر دادن نسخه اولیه به وجود آمد. امکانات افزوده شده در این نسخه، تعیین جایگذاری مطلق، ثابت و وابسته بود. همچنین قابلیتهای جدیدی برای طراحی متنها و شناخت بیشتر فایلهای چندرسانهای قرار گرفت. این نسخه هم اصلاحیههای متعددی خورد و امروزه به رسمیت شناخته نمیشود.
-
Css3
این نسخه، انقلابی در پیشرفت و تحول سی اس اس به شمار میرود. در سال 1999 منتشر شد و علاوه بر داشتن امکانات نسخههای قبلی، تواناییهای جدیدی در درک اسناد داشت. این نسخه ماژول محور بود و به همین واسطه، ماژولهای زیادی برایش طراحی شد. همین موارد باعث شدند بهسرعت جایگزین نسخههای قبلی شود و مورداستفاده بسیاری از کاربران قرار بگیرد.
-
Css4
در واقع نسخه رسمی از سی اس اس چهار ارائه نشده است. بعد از ماژول محور شدن سی اس اس، نیازی به تغییر یکپارچه ساختار و معرفی ساختار جدید نبود. با اینکه ماژولهای زیادی با عنوان ماژولهای نسخه 4 عرضه شدهاند، اما عموما بر پایه و ساختار سی اس اس 2 یا سی اس اس 3 فعالیت میکنند. عمده ماژولهای این نسخه، امکانات طراحی تصاویر، پسزمینه، مرزبندی و گزینشگرها را افزایش دادند.
پشتیبانی همهجانبه از طرف مرورگرها
اصولا اکثر وبسایتها، از سی اس اس در قالب خود استفاده میکنند. این باعث میشود که مرورگرها مجبور شوند، خود را با شرایط وفق دهند. اگر مرورگری نتواند پشتیبانی لازم از کدهای سی اس اس را برای کاربران یا برنامهنویسان فراهم کند، با مشکلات عدیدهای روبهرو خواهد شد. در ابتدای راه کدهای سی اس اس، مرورگرها به گستردگی امروز نبودند.
مرورگر اینترنت اکسپلور 3 بهتازگی منتشر شده بود و در آن سعی شده بود از کدهای سی اس اس پشتیبانی شود. اما این اتفاق مهم نیفتاد تا در نسخههای 4 و 4X شرایط برای حضور کدهای سی اس اس، پدید بیاید. بهمرور، با ظهور مرورگرهای پیشرفتهتر، این کدها به بخش جداییناپذیر مرورگرها تبدیل شدند. امروزه تقریبا مرورگری را نمیتوان یافت که از این زبان پشتیبانی نکند.
طراحی ریسپانسیو در فرانتاند
فرانتاند یک اصطلاح پرکاربرد در زمینه طراحی صفحات وب و نرمافزارهاست. در واقع نرمافزارها و صفحات وب به دو بخش فرانتاند و بکاند تقسیمبندی میشوند. کدهایی که مسئول ایجاد ساختار و اسکلت برنامه هستند، در بکاند جای میگیرند و کدهایی نظیر سی اس اس که وظیفه تشکیل چهره برنامه را دارند، در فرانتاند قرار میگیرند. میتوانید برای اطلاعات بیشتر مقاله های برنامه نویسی فرانت اند چیست؟ و برنامه نویسی بک اند چیست؟ را مطالعه کنید.
اگر دقت کرده باشید، هر دستگاهی اندازه تصویر خاصی دارد، مثلا مانیتورهای معمولی اندازهای در حدود 1280X800 تا اندازههای بزرگتر دارند. در سمت دیگر، گوشیهای موبایل و تبلتها اندازهای بهمراتب کوچکتر دارند. خوب برنامهنویسان اگر بخواهند برای هر دستگاه بهصورت جداگانه طراحی کنند، وقت و حجم کد بسیار بالایی را باید تحمل کنند.
شرایطی پدید آمدهاند که بتوان کدها را بهجای مشخصکردن مکان پیکسلیشان، از طریق مکان درصدیشان مشخص کرد. به این صورت که کل اندازه صفحه را 100 درصد در نظر بگیرید و اجزای موردنیاز را در قسمتهای مختلف به مقدار درصد ترتیببندی کنید.
از این طریق حتی میتوان زمانی که کاربر صفحه وبسایت شما را کوچک میکند هم، به این عمل واکنش نشان دهید. البته این یکی از سادهترین روشهای ریسپانسیو کردن وبسایتهاست. ریسپانسیو شدن وبسایتها، آسانی دسترسی و استفاده از آنها را در تمامی دستگاهها فراهم کرده است.
مزایا و محدودیتهای سی اس اس
هر زبان برنامهنویسی یا هر قالب کدهای برنامهنویسی، بهقدری کامل نیستند که بهصورت ایدهآل مورداستفاده قرار بگیرند. همیشه در کنار قابلیتهای مهم و کلیدی، معایب و محدودیتهایی نیز وجود دارند. بهصورت کلی، کدهای سی اس اس یکی از ارزشمندترین کدهای طراحی وب هستند. این کدها کمک شایانی به طراحی درست و اصولی صفحات وب کردهاند. مزایای اصلی این زبان عبارتاند از:
- افزایش سرعت پردازش سایتها بهواسطه کاهش میزان کدها
- راحتی و سرعت عمل بالا در کدنویسی
- امکان ارثبری، یعنی یکبار نیازها را مشخص میکنید و در همه صفحات رعایت میشود.
- یادگیری سریع و آسان
- پشتیبانی شده توسط تمامی مرورگرها
- قالب اصلی تمامی وبسایتها با کدهای سی اس اس طراحی میشوند.
این مزیتها مشخصکننده ارزش کدهای سی اس اس هستند. بااینحال سی اس اس محدودیتهایی نیز دارد. با اینکه تعداد کل محدودیتها به 6 عدد نمیرسند، اما بعضی محدودیتهای اصلی، کاربران را اذیت میکنند. این محدودیتهای اصلی عبارتاند از:
- عدم امکان نامگذاری برای نقشها ruls
- عدم قابلیت انتقال خصوصیات یک نقش به نقش دیگر
- وجود برخی محدودیتهای طراحی که بهواسطه تعامل با مرورگر ایجاد میشوند.
کاربردها و روش استفاده از Css
تا اینجای کار با کلیات سی اس اس آشنا شدیم. از پیدایش تا پیشرفتهایش صحبت کردیم. ولی نمیتوان با دانستن تاریخچه آن، اقدام به کدنویسی کرد. در ادامه به کدهای سی اس اس نگاهی میاندازیم. کدهای سی اس اس در واقع به صفحات وب، استایل میدهند. برای این کار سه مدل استایل دهی وجود دارد. کدهای سی اس اس از این سه روش، استایل یا طرح کلی سایت را پیادهسازی میکنند
.
- روش اول؛ استایل سازی در لحظه یا Inline Style
در این روش، کدهای سی اس اس موردنیاز، به تگهای html متصل میشوند و خصوصیات استایل و شکل و شمایل آنها را تغییر میدهند. برای مثال کد زیر:
<p style="color:blue;">Css</p>
در این کد ما کلمه سی اس اس را به رنگ آبی در آوردیم.
- روش دوم؛ استایل سازی در Html Header
کدهای html یک بخش Header دارند که خصوصیات کلی بخش خود را مشخص میکنند. شما میتوانید استایل موردنظر را در این قسمت اضافه کنید تا در صورت قرارگرفتن متن، بهصورت خودکار، تغییرات بر روی آن اعمال بشود.
نمونه کد نوشته شده برای Html Header
h1 {
color: yellow;
}
با استفاده از این کد، همه تگهای h1 در کدهای Html را به رنگ زرد درمیآوریم. بدین ترتیب هر موقع به یک متن تگ h1 بدهیم، آن متن زردرنگ میشود.
- روش سوم؛ ایجاد استایل کلی در قالب فایل سی اس اس
در این روش، کدهای موردنظر در قالب یک فایل .css نوشته میشوند، تگها زده میشوند و برای اعمال تغییرات در صفحه وب، در محتوای سایت بارگذاری و لینکدهی میشوند. بدین ترتیب، شما با یکبار نوشتن کدهای سی اس اس، از آنها در تمامی صفحات وب میتوانید استفاده کنید.
نمونه کدهای این مدل در زیر قرار گرفته است:
body {
background-color: beige;
color: red;
}
h1 {
color: white;
}
در این کد، ما مشخص کردهایم که پسزمینه کلی ما، به رنگ قرمز در بیاید و تگ h1 ما نیز به رنگ سفید درآید. بدین ترتیب، هر صفحهای که به این فایل سی اس اس متصل شود، این تغییرات را در خود اعمال میکند.
باتوجهبه این نمونه کدها، میتوان برداشت کرد که یادگیری کدهای سی اس اس، کار دشواری نیست. فقط باید درک درستی از این کدها به دست آورد. یکی از مهمترین نکات، درک چگونگی قرارگرفتن علامتهاست. اگر بتوانید پس از یادگیری کدها، آنها را چندین بار بنویسید، مطمئنا میتوانید بهسادگی به کدنویسی سی اس اس روی بیاورید.
برای یادگیری کدنویسی Css از کجا باید شروع کنیم؟
برای یادگیری کدهای سی اس اس بهتر است ابتدا از یادگیری کدهای Html شروع به کار کنید. بعد از تسلط کامل بر کدهای Html ، از طریق منابع مختلف یادگیری در دنیای وب، کدنویسی سی اس اس را آغاز کنید. بهترین روش برای یادگیری هر زبان یا کدهای برنامهنویسی، تمرکز و تمرین بر موضوعات پایه و کلیدی آن زبان است.
این قاعده برای سی اس اس نیز پایدار است و فردی که علاقهمند به یادگیری این کدها است، باید تمرین زیادی برای خودش در نظر بگیرد. یکی از سایتهایی که میتوان منابع آموزشی مناسبی را در آن یافت، سایت کدیاد است. شما میتوانید دورههای آموزشی موردنظر خود را از این وبسایت دریافت کنید.
جمعبندی
کدنویسی Css یکی از حیاتیترین مراحل کدنویسی صفحات وب است. این کد، مسئولیت گسترش چهره و فرانتاند صفحات وب را برعهده دارد. بهواسطه قدرت ماژولی و طیف گسترده دستورات، این کدها میتوانند راهگشای توسعه دهندگان وب باشند. برای یادگیری این زبان، منابع ارزشمند زیادی در دسترس عموم هستند که میتوان به بهترین نحو، یک برنامهنویس حرفهای در این زمینه شد.