با پیشرفت علم برنامه نویسی زبان‌های به روز و کاربردی زیادی ارائه شد. دو مورد از کاربردی‌ترین آن‌ها جاوا و جاوا اسکریپت است. دیده شده که گاها افراد این دو را یکی می‌دانند. در صورتی که این دو زبان با کاربردها و ویژگی‌های مجزایی که هر کدام دارند کاملا از یک دیگر مجزا هستند. در این مقاله به بررسی هر کدام از آن ها می‌پردازیم. اگر کنجکاو هستید که Javascript  و Java چه تفاوت‌هایی با هم دارند و هر کدام در چه زمینه‌ای بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

چقدر جاوا و جاوا اسکریپت را می‌شناسید؟

Java یکی از قدرتمندترین زبان‌های برنامه نویسی است که برای ارائه برنامه‌های پیچیده و بزرگ بسیار کمک کننده و موثر است. این زبان شیء‌ گرا به کمک یک مفسر بر روی چندین سیستم عامل اجرا می‌شود. Java توسط شرکت Sub Microsystems با هدف اصلی تولید نرم افزارهای قابل استفاده بر روی پلتفرم‌های گوناگون ایجاد شد. اما JavaScript یک زبان اسکریپت نویسی است که به منظور استفاده در مرورگرهای اینترنتی توسط شرکت Netscape ارائه شد. بنابراین اگر قصد طراحی برنامه‌های ویندوزی یا اندرویدی را دارید Java را باید انتخاب کنید. اما برای نمایش المان‌هایی از جمله ساعت، تاریخ، مبدل واحد، ماشین حساب‌های کوچک، تغییر المان‌های صفحه وب، تغییر متن‌ها، واکنش به عمل کاربر و مواردی از این قبیل نیازمند JavaScript هستید.

تفاوت‌های Javascript  و Java

در ادامه با تفاوت های زبان های برنامه نویسی جاوا و جاوا اسکریپت آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.

• نحوه‌ی اجرای این دو زبان

Java: یک زبان برنامه نویسی شیء گرا یا Object Oriented می‌باشد. به عبارتی بدنه‌ی اصلی آن از اشیاء تشکیل شده. داده‌های ورودی در کنار یک دیگر قرار می‌گیرند و یک واحد اصلی به نام شیء را می‌سازند که این واحد نسبت به محیط خارجی به نوعی ایزوله است و هیچ تابعی خارجی نمی‌تواند بر روی این شیء اثر بگذارد. Object-Oriented Programming برای اجرا نیازمند یک مفسر یا interpreter می‌باشد. ماشین‌های مجازی جاوا (JVM) قابلیت اجرای این زبان را بر روی هر پلتفرمی فراهم می‌کنند.

JavaScript: یک زبان اسکریپت نویسی یا پردازنده‌نویسی است که به کمک آن می‌توان اجرای وظایف را خودکارسازی کرد. Js بدون نیاز به کامپایلر و با خود مرورگر یا Browser های اینترنت قابلیت اجرا دارد. مرورگر به محض دریافت این کد آن را پردازش می‌کند و دستور آن را اجرا می‌کند.

بنابراین Javascript  و Java هر کدام به سبک متفاوتی به اسمبل یا کد ماشین تبدیل می‌شوند و با ساختار نوشتاری و اجرای متفاوت وظایف متفاوتی را برعهده دارند.

• قابلیت‌های Javascript  و Java 

کاربرد جاوا بسیار گسترده است. به عنوان یک زبان رسمی برای توسعه اپلیکشن‌های موبایل و ویندوز، طراحی برنامه‌های دسکتاپ و برنامه‌های کاربردی در سطح سازمانی، برنامه‌های رابط کاربری گرافیکی دسکتاپ، برنامه نویسی کارت‌های اعتباری و زمینه‌های بسیار زیاد دیگر قابل استفاده است. در صورتی که مهم‌ترین کاربرد جاوا اسکریپت تعاملی کردن صفحات وب و در درجه بعدی خودکارسازی وظایف می‌سازد. به نوعی Js قابلیت اجرای کارهای تکراری و یک نواخت را فراهم می‌کند. 

• پشتیبانی سیستم عامل

بسیاری از سیستم عامل‌ها قابلیت پشتبانی Java را دارند. اما پشتیبانی Javascript توسط بیشتر مرورگرهای وب که با سیستم عامل‌های گوناگون همراه هستند صورت می‌گیرد.

• محدوده‌بندی جاو و جاوا اسکریپت

کاربرد فراوان جاوا باعث شده تا به راحتی در دسترس قرار گیرد. این علم که به صورت کاملا مستقل و جداگانه قابلیت اجرا به روی هر پلتفرمی را دارد از محدوده‌بندی یا scoping بر اساس بلاک بهره می‌برد. زمانی که کنترل از روی یک بلوک بر داشته شود متغیر دیگر محدودیتی نخواهد داشت. اما کاربرد جاوا اسکریپت بیشتر در مرورگرهای تحت وب می‌باشد و کاملا وابسته به HTML و CSS می‌باشد. بنابراین به میزان جاوا در دسترس نیست. scoping این زبان بر اساس تابع یا عملکرد چیده شده به گونه‌ای که به متغیر دورن تابع می‌توان دسترسی پیدا کرد. 

• ویژگی کدهای هر کدام

کدهای Javascript شباهت بسیار زیادی به زبان سی دارد. کدها را می‌توان با در دسترس‌ترین ابزار مثل ویرایشگر متن notepad هم نوشت و به کمک یک مرورگر ساده آن‌ها را اجرا کرد. این زبان می‌تواند با المان‌هایی که در کد خودش نیستند هم ارتباط برقرار کند. از این قابلیت برای ایجاد محیط‌های ارتباطی بی‌نظیر برای کاربر می‌توان بهره گرفت. در صورتی که جاوا صرفا از کدهای html خود را اجرا می‌کند. کدهای جاوا اسکریپت در  صفحات html با تگ< script > قابل تشخیص هستند یا در فایل های جداگانه با پسوند js فراخوانی می‎‌شوند. به کمک کدهای این علم می‌توان به طراحی صفحات، ارتقاء کیفیت، کنترل مرورگر بازدیدکننده، ساخت و استفاده از کوکی‌ها، اضافه کردن قابلیت داینامیک (پویا) به صفحات و موارد دیگر پرداخت. 

کدهای جاوا شباهت بسیار زیادی به C و C++ دارد به گونه‌ای که بعضا این زبان را مشتق شده از C و C++ می‌دانند. با کمک کدهای این زبان می‌توان برنامه‌های اصلی و ریز برنامه‌های زیادی را ارائه کرد.

•  Constructors یا تابع سازنده 

Java قابلیت پشتیبانی از کانستراکتور دارد. برنامه‌نویسان می‌توانند از روی کلاس مربوطه مقادیری که مد نظر دارند به موارد جدیدی که می‌سازند اضافه کنند. در این صورت اگر کلاسی از یکی از کلاس‌های Java ارث‌بری کند یا آبجکتی جدید از روی کلاس اصلی ارائه شود، اولویت اجرای Constructor با کلاس اصلی است و در قدم بعدی Constructor کلاس زیر شاخه اجرا می‌شود. جالب است که بدانید Javascript  هم از مفهوم  کانستراکتور با کمی تفاوت پیروی می‌کند. در این زبان کانستراکتورها همان توابع هم نام با کلاس‌های مخصوص هستند که قوانین خاصی برای آن‌ها در نظر گرفته نشده. بنابراین در صورت اجرا صرفا یک سری دستورات داخلی بدون انتخاب مقدار، اجرا می‌شوند.

• سبک تعریف متغیرها

در یک تقسیم‌بندی زبان‌های برنامه‌نویسی را به دو دسته‌ی قوی و ضعیف دسته‌بندی می‌کنند. زبان های +C و java از نوع قوی هستند که در زمان اجرای برنامه نمی‌توان آن‌ها را تغییر داد. عملکرد دیباگینگ به سختی انجام می‌شود و کوچک‌ترین خطایی در کد نویسی کار شما را با مشکل مواجه می‌کند. زبان‌هایی که در این دسته قرار دارند نیازی به تعریف متغیرها و تعیین نوع داده در آن‌ها نیست. دسته‌ای دیگری مثل javascript و PHP نسبتا انعطاف‌پذیرتر هستند. آن ها بر حسب نیاز و به صورت خودکار در هر مرحله‌ای از اجرا به سادگی می‌توانند داده‌ها را مورد بررسی قرار دهند و در صورت لزوم تغییر دهند.

• یادگیری کدام ساده‌تر است؟

به این علت که جاوا زبانی کاملا شیء‌گرا با مفاهیم دشوار می‌باشد برای تازه‌کاران اصلا پیشنهاد نمی‌کنیم. در حالی که اگر به تازگی یادگیری برنامه‌نویسی را شروع کرده اید درک کدها و دستورات  javascript برای شما ساده‌تر هستند.

• هر کدام به چه صورت تایپ می‌کنند؟

نوع تایپ Java استاتیک می‌باشد در نتیجه چک کردن تایپ قبل از run-time یعنی در زمان کامپایل شدن صورت می‌گیرد. اما سبک تایپ javascript  از نوع پویا یا داینامیک است و در زمان اجرا دیتاها چک می‌شوند.

• کلاس محور یا پروتوتایپ محور ؟

Java زبانی کلاس محور است که دستورات درون کلاس نوشته می‌شوند. javascript علمی پروتوتایپ محور، مدل یا ماکت اولیه از یک محصول می‌باشد و از آبجکت‌های موجود به جای کلاس‌‌های آبجکت بهره می‌برد.

• تفسیر یا کامپیل؟

Java زبانی کامپلبری است که برای اجرا نیاز است که سورس کد به زبان ماشین (صفر و یک) تبدیل شود. اما برای javascript نیازی نیست این تغییر ایجاد شود. همین که به صورت یک تکست در ابزاری مثل نودپد نوشته شوند به کمک مرورگر در هز پلتفمری قابل اجرا است. 

مزیت‌های عمده‌ی استفاده از جاوا و جاوا اسکریپت

در ادامه با مزایا دو زبان برنامه نویسی جاوا و جاوا اسکریپت آشنا می شویم. با ما همراه باشید.

• چرا جاوا را انتخاب کنیم؟

1. زبانی ساده

برای تسلط بر این زبان تنها کافی است با مفاهیم شیءگرا آشنایی داشته باشید.

2. ایجاد امنیت

این علم سیستم عامل شما را در برابر ویروس‌ها و کشف اطلاعات خصوصی محافطت می‌کند.

3. قابلیت حمل

به طور مستقل بر هر سیستم عاملی قابلیت نصب و اجرا دارد

4. مدیریت حافظه

بر خلاف سایر زبان‌ها جاوا سطل زباله‌ای برای اشیاء غیر کاربردی ایجاد کرده است و به صورت خودکار حافظه سیستم عامل شما را تخصیص می‌کند.

• چرا جاوا اسکریپت را انتخاب کنیم؟

1. زبان برنامه نویسی سمت مشتری

این علم یک زبان سمت کلاینت یا مشتری است که با آن تمامی کدهای نوشته شده در مرورگر کاربر قابل اجرا است.

2. دارای فریم ورک‌های قوی و قدرتمند

فریم ورک‌هایی که این زبان ارائه داد علاوه بر توسعه‌ تکنولوژی این قابلیت را فراهم کرد تا به راحتی بتوان از کدها بارها و بارها استفاده کرد و قابلیت‌های جذاب‌تری به برنامه‌ی ارائه شده اضافه کرد. در چند وقت اخیر با ارائه‌ی نسخه‌های جدید از جاوا اسکریپت دیباگینگ این کدها بسیار ساده‌تر شده است.

3. حل مسائل پیچیده و دشوار

بسیاری سایت‌های بی‌نظیر طراحی شده اند که می‌توانند در کم‌ترین زمان ممکن سخت‌ترین معادلات ریاضی را حل کنند. این قابلیت به کمک چارچوب‌های زبان Javascript  فراهم شده است.

ویژگی مهم و مشترک جاوا و جاوا اسکریپت

در ادامه با ویژگی های مشترک و بسیار مهم میان دو زبان جاوا و جاوا اسکریپت آشنا خواهیم شد.

• چند رشته‌ای و هم زمانی

ارائه‌ی برنامه‌هایی که به صورت همزمان می‌توانند چندین کار را انجام دهند به کمک این دو زبان امکان‌پذیر است.

• برنامه نویسی شی‌گرا (OOP)

Javascript  و Java برنامه نویسی را برای ایجاد اشیاء و برقراری ارتباط بین آن‌ها ارائه می‌دهند. اما تفاوتی های میانشان وجود دارد. Java به طور کامل شی‌گرا می‌باشد؛ به گونه‌ای که تمامی قابلیت‌های آن به کمک کلاس‌ها و آبجکت‌های گوناگون ارائه شده. اما Javascript  زبان اسکریپت نویسی است که با زبان کامپایلر جاوا تفاوت‌هایی دارد.

• توسعه‌ی فرانت‌اند به کمک Javascript  و Java

این دو علم از محبوب‌‌ترین زبان‌ها برای گسترش برنامه‌های تحت وب هستند. Javascript چارچوب فرانت‌اند را ارائه می‌دهد. قابلیت جاوا اپلت هم نقش پر رنگی در این توسعه داشته است.

• توسعه بک‌اند

Javascript و Java قابلیت استفاده در سمت سرور را دارند. فناوری‌هایی از بک‌اند از جمله JBoss، WebSphere و Apache  به کمک جاوا و  Node.js توسط جاوا اسکریپت ارائه می‌شود.

• سازگار با مرورگر

هر دو قابلیت اجرا و سازگاری در هر مرورگری را دارند.

در پایان

در این مقاله سعی کردیم مهم‌ترین تفاوت‌ها و شباهت‌های دو زبان کاربردی در علم برنامه‌نویسی را به شما ارائه دهیم. در صورتی که قصد دارید به یک برنامه‌نویس ماهر تبدیل شوید یادگیری این دو زبان باید در اولویت کار شما قرار گیرد. آکادمی کدیاد با بهترین و با تجربه‌ترین مدرسان قدم به قدم همراه شما است تا به یک برنامه نویس حرفه‌ای تبدیل شوید. برای شرکت در دوره های آموزش رایگان زبان جاوا  و آموزش رایگان جاوا اسکریپت  و همچنین سایر دوره های آموزش برنامه نویسی آکادمی کدیاد، با ما همراه باشید.